Kayısının faydaları yazımızda taze ve kuru olarak iki farklı şekilde ele alacağız. Ayrıca; içerdiği besin değerleri, kalorisi ve fazla tüketildiğinde zararları var mı? Bunlara yanıt vereceğiz.
Kayısı sarımtırak-turuncu renkli, Çin’de ortaya çıkan ve ardından Akdeniz ve Amerika’da da yetiştirilen sağlığa faydalı bir meyvedir. Bilimsel ismi Pranus armeniaca (ermeni meyvesidir). Ülkemizde ise Malatya ile özdeşlemiştir.
Başlıklar
Kayısının Kısaca Faydaları
Kuru kayısının insan sağlığına birçok faydası bulunuyor, ilk olarak kısaca ve maddeler halinde bahsetmek istiyorum.
- Kuru kayısının bilinen en büyük faydası sindirime iyi gelmesidir. İçerdiği lif miktarı yağ asitlerini parçaladığı için sindirime iyi gelir. Kabızlık-şişkinlik gibi sorunları giderir.
- Kayısı, şeker hastalarına iyi gelen bir meyvedir. Çünkü 1 adetinde ortalama 17 kalori ve 4 gram karbonhidrat içerir. Düşük glisemik indeksi sayesinde diyabetlilerin şeker seviyeleri fazla artırmaz. Yine zararı olmaması için sayıyı abartmamak gerekir.
- İspanya’daki bir araştırmada, kuru meyvelerin diyabet için destekleyici olduğu da kanıtlanmıştır.
- Kayısıyı yalnızca bir meyve olarak adlandırmak da hatadır. Doğal tıbbi bir ilaçtır. Tohumlarının iltihabı hafiflettiği ortaya çıkmıştır. Kayısı tohumu yağı, bağırsak rahatsızlığı olan ülseratif kolite karşı koruma sağlar.
- Düzenli olarak tüketilen kuru kayısı göz sağlığına iyi gelir.
- Alkol tüketimi ve fazla yağlı gıdalar yiyenlerde karaciğer yağlanması ortaya çıkar. Organik kuru kayısının faydaları arasında karaciğer yağlanmasını önlemesi de bulunuyor.
- En önemli hayati organlarımızdan olan kalbe iyi gelir. Çünkü, içerdiği potasyum kan basıncı seviyelerini düşürmeye yardımcıdır, lifli olması da kolesterolü düşürmeye yardımcıdır.
- Kilo almanın nedeni sürekli yeme isteğidir. Lifli olması, kan şekerini düzenlemesi sayesinde kilo vermeye yardımcı kuru meyveler arasında yer alır.
- Kemik sağlığı için sadece süt ve süt ürünleri tüketmeye gerek yok! Kuru kayısı kalsiyum da içerir ve bu da kemiklerin güçlenmesini sağlar.
- Fazla et tüketmemenizden kaynaklı demir eksikliği yaşıyorsanız kayısı, içerdiği demirle kansızlığa (anemiye) de iyi gelen kuru meyveler içerisinde yer alır.
- İçerdiği demir ve diğer vitamin-mineraller ile hamilelere iyi geldiği düşünülmektedir. Bilimsel bir araştırma olmadığından doktorunuza başvurmalısınız.
- Kulak ağrısı için kimyasal damlalar kullanmak istemiyorsanız kayısı yağını kulağınıza damlatarak ağrılardan kurtulabilirsiniz. Hekiminize danışmayı unutmayın.
- Grip, soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklar bağışıklık sisteminin zayıflaması ile ortaya çıkar. İçerdiği E vitamini ile vücut doğal şekilde mikroplara savaşır ve sizi korur. Kuru kayısının ateşi düşürücü etkisi de bulunmaktadır.
- Yumuşak, parlak ve güzel bir cilt istiyorsanız şekerli kayısı yağını tercih edebilirsiniz. Alternatif tıp için en uygun bitkisel ürünlerden biridir. Ölü cilt hücrelerini temizlediği gibi akneleri de ortadan kaldırmada etkilidir. Bir nevi gençlik iksiri diyebiliriz.
- Kayısı yağının faydaları arasında cilt (deri) rahatsızlıklarına iyi gelmesi de yer almaktadır. Güneş yanığı, egzama ve uyuz gibi deri rahatsızlıklarının giderilmesinde yardımcıdır.
- Saçlarınız dökülüyorsa ya da yeteri kadar uzamıyorsa kayısı yağı saçların uzamasına yardımcı olur.
- Kafa derinizde sedef rahatsızlığı, pullanma, kepek, egzama varsa kayısı yağı nem kazandırarak saç derisine de iyi gelir.
Madde Madde Elmanın Faydaları Yazımıza da Göz Atabilirsiniz.
Kuru Kayısının Faydaları ve Besin Değerleri
Kuru kayısının tazesine oranla farkı, içerisindeki suyun buharlaşmasıdır. Bu süreç çok önemli değildir, sadece suda çözülebilen ve ısıya hassas vitamin-minerallerin parçalanmasına neden olur, diğer faydaları birebir aynıdır.
Taze gibi kuru kayısının da faydaları çoktur. A vitamini, C vitamini, Demir, Fosfor, Potasyum ve Kalsiyum barındırır. İnsan sağlığına ve cilde yararları vardır.
Kuru kayısı, içerdiği K vitamini ile kan pıhtılaşmasına faydası olan bir meyvedir. Günde 1 adet tüketilmesi bile bu vitaminin vücutta tutulmasına yardımcı olacaktır.
Vücut geliştirme yapıyorsanız bu kuru meyvenin içerdiği potasyum sayesinde metabolizma, organ ve doku işlevlerinin gelişmesine yardımcı olur. Protein sentezi için de faydalıdır.
Potasyum kaynağı olarak bildiğimiz muz aslında kayısının gölgesinde kalıyor. Hatta 3 kat daha güçlü diyebiliriz. Yüksek tansiyonu kontrol eder, kalp rahatsızlıklarına iyi gelir.
Kuru kayısının faydaları içerdiği besin değerleri ile ilişkilidir. Sizlere aşağıda 100 gram kayısıdaki besinleri içeren maddeleri vereceğiz.
- 11 Gram Karbonhidrat içerir,
- 2 gram diyet lifi barındır,
- 0.39 miligram demir vardır,
- 10 miligram magnezyum,
- 13 miligram kalsiyum,
- 9 gram folat,
- 0.077 miligram manganez,
- 0.600 miligram niasin,
- 0.054 miligram piridoksin ,
- Potasyum 259 mg,
- 23 Miligram fosfor,
- 1 miligram sodyum,
- 0.030mg tiamin ,
- A Vitamini 1926IU,
- C vitamini 10 miligram,
- K Vitamini 3.3 miligram,
- Çinko 0.2 miligram.
Gördüğünüz gibi, besin değerleri içerisinde yok yok, neden tavsiye edildiği de aşikar.
Kuru ve taze kayısının faydalarından yararlanmak için 2-3 adet tüketilmesi kafidir.
Şeftali ve Şeftali Suyunun Faydaları ve Diğer Yararları Makalemizi de okuyabilirsiniz.
Taze ve Kuru Kayısının Kalorisi
Taze ve kuru kayısının kalorisi düşük olduğu için zayıflamaya yardımcıdır. Diyet listelerinin ilk sıralarına girmiş durumdadır.
- 100 gram kuru kayısı ortalama 241 kaloridir,
- 1 adet kuru kayısı 10 gram,
- 1 tane kuru kayısı 24 kaloridir.
- 100 gram taze kayısı ortalama 48 kaloridir,
- 1 tane taze kayısı 30 gram gelmektedir,
- 1 adet taze kayısı 14 kaloridir.
Kayısı Suyunun Faydaları Nelerdir?
Kayısı suyu, meyvesinde gibi sağlığa faydaları bulunan bir içecektir. Faydalarından yararlanmak için en etkili yöntemlerden biri suyunu sıkıp tüketmektir. Bu yoğun olan suyu dilerseniz farklı meyve suları ile de seyreltebilirsiniz.
- Günlük enerji ihtiyacınızı ilaçlarla kapatmak yerine doğal kayısı suyu ile kapatabilirsiniz.
- Kayısı suyu cildi parlaklaştırır, saçların uzamasına yardımcı olur,
- Kalsiyum, demir, bakır, fosfor ve manganez sayesinde kemiklere iyi gelir,
- Bu meyve suyunda lif kaynağı fazladır, kabızlığı önler, bitkisel müshil etkisi gösterir,
- Daha sağlıklı bir kalbiniz olmasını sağlar,
- Anemi, kansızlık sorununuzun giderilmesine yardımcıdır,
- Katarakt ve göz tansiyonu gibi rahatsızlıkları önler,
- Kayısının kan basının normale döndürme gibi bir faydası da var,
- Hamilelikte bulantıdan bıktıysanız kayısı suyu bulantılarınızı azaltmaya yardımcı olacaktır,
Kayısı bazı kaynaklarda Allah’ın meyvesi olarak adlandırılır (gerçi hepsi öyle) bu isimlendirmenin nedeni ise yaşlanmayı önleyip uzun ömürlü olmamızı sağlamışındandır. Mecazi anlamda ölümsüzlük…
İbrahim Saraçoğlu’nun Kayısı ve Elma Maskesi Tarifi
Kayısının cilde faydaları konusumdan bahseden Profesör İbrahim Saraçoğlu, cilde iyi gelen mükemmel bir kayısı ve elma maskesi tarifini bizlerle paylaştı.
İbrahim Saraçoğlu maskesi için Malzemeler:
- 1 tane kırmızı sert elma,
- 4 tane sert taze kayısı,
- Bu mucizevi meyvelerin kabukları kalın şekilde soyulur,
- Kayısı çekirdeğini kaplayan kısımlar temizlenir,
- Kabuklar dahil olmak üzere tencereye koyulur, kapağını kapatıp lapa haline gelene kadar pişirilir, ortalama 5 dk. sürer.
- Bu süre zarfında eğer istenilen kıvama gelmezse biraz daha su ekleyebilirsiniz. Cıvık olmamasına dikkat edin.
- Çatalla ezip istenile kıvam yakalandıktan sonra ılımaya bırakın.
- Ardından alın, burun ve yüz kısmına hafif hareketlerle, ovalayarak uygulayın. 15-30 dk arasında cildinizde tutun.
- Daha sonra ılık su ile yüzünüzü temizleyin, kurulayın. Ayda üç kere uygulamanız yeterlidir.
- Eğer, bu tür meyvelere karşı cildiniz hassassa tarifi uygulamadan önce Doktora başvurmalısınız.
Yukarıda maddeler halinde kayısının faydaları yazımızdan bahsettik. Ahmet Maranki de buradaki maddelerin bazılarından bahsetmiştir.
Gün Kurusu Kayısının Faydaları
Gün kurusu kayısı veya kara kayısının da faydaları kuru kayısı ile aynıdır.
Gün kurusu ile sarı yani islim kurusu arasında önemli farklılıklar vardır. Birisi toprak gibi doğal ortamlarda kurutulurken diğer rengini ve güzelliğini kaybetmesin, çabuk kurusun diye kimyasal yani kükürt işleminden geçer.
Ayrıca, gün kurusu fazla bekletilmediğinden vitamin-mineral değerinden pek bir şey kaybetmez. Zaten ihraç edilenler de kara kayısılardır.
Hatta Malatya’da yetiştirilen bu ürün hakkında hayvanlar üzerinde deneysel bir çalışma da yapılmıştır.
İnönü Üniversitesi’nde yapılan deneylerde gün kurusu hayvanlara yedirildi. Kara kayısının öyle faydaları çıktı ki araştırmacılar bile şaşkındı.
Fareler üzerinde gerçekleştirilen deneylerde; 1 ay, 2 ay, 4 ay sürelerde hayvanlara gün kurusu kayısısı verildi.
Tabii, her seferinde verilen oranlarında yüzdelikleri de farklıydı. %1 %1.5 %2.5 %5 %10 olmak üzere kademeli olarak testler yapıldı.
Kayısının faydalarını bilimsel olarak da kanıtlamak isteyen uzmanlar dişi-erkek sayılarını eşit tuttular.
İlk etapta karaciğer enzimleri ve potasyumda büyük farklılıklar boy gösterdi. Makalemizde sık sık kansızlığa (anemiye) iyi gelir demiştik. İşte bu deneyde de kan sayımlarında artışlar yaşandı.
Gün kurusunun yararlarını araştırırken dikkat çeken şuydu: 4 ay boyunca, %1 oranında verilen bu kuru meyve, kan hücrelerindeki gelişimi gözler önüne serdi. Ama miktar artırıldığında kayda değer bir yükselme söz konusu değildi. Yani, az ama sürekli tüketim etkiliydi.
Kayısının Zararları, Yan Etkileri
Kuru kayısının faydaları kadar zararları da vardır. Özellikle kuru kayısıya çok dikkat etmelisiniz. Güvenmediğiniz yerden almamalısınız. Düzensiz ve yüksek miktarda tüketimi tehlikelidir.
Bu tür kurutulmuş meyveler kükürt içermeye başlar. Satın aldığınız paketi dikkatlice kontrol etmelisiniz. Az tükettiğini zaman olumsuz etkisini görmezseniz ama fazla tüketirseniz çok zararlı olabilir.
Kükürt ya da diğer adı ile sülfür içeren bu kuru kayısıyı solunum rahatsızlıkları olanlar fazla tüketmemelidir. Solunumu güçleştirdiği gibi alerjiye de neden olur. Sadece kayısı için değil, diğer kuru meyvelerden de uzak durmalısınız. Yan etkileri için hekiminizden destek alabilirsiniz.
10 senedir birçok farklı konuda içerik ürettim. Okumayı, araştırmayı, yazmayı seviyorum. Bundan sonraki hedeflim; Türkiye’nin her noktasını gezerek gördüklerimi, yaşadıklarımı ve hissetiklerimi kaleme almak olacak.
Bu Yazıya Tepkin Ne Oldu ?